Kritische bedrijfsprocessen en informatiesystemen

Inmiddels weten we dat we het beheer van de informatiesystemen heel goed in kunnen richten met standaarden als ITIL, ASL en BiSL. Besluiten we om dat te gaan doen dan gaan we eerst nog wat aanvullende keuzes maken. Het heeft niet zoveel zin om te beginnen met professioneel beheren van informatiesystemen die we nauwelijks gebruiken. We moeten kijken naar de relatie tussen kritische bedrijfsprocessen en informatiesystemen. Daarvoor moeten we dus zicht hebben op de bedrijfsprocessen aan de ene kant en de ondersteunende informatiesystemen aan de andere kant.

We stellen ons daarom de volgende vraag:
Is er inzichtelijk welke kritische bedrijfsprocessen van welke informatiesystemen, netwerkcomponenten en IT-middelen afhankelijk zijn?

Bij de kritische bedrijfsprocessen denken we wellicht direct aan die processen waarmee we ons geld verdienen, de primaire processen. Inderdaad veelal belangrijke en kritische processen. Maar we moeten niet vergeten dat er ook veel secundaire processen zijn die voor het voortbestaan van de organisatie kritisch kunnen zijn. Met deze secundaire processen verdienen we dan niet direct ons geld, maar ze zijn wel erg belangrijk om de primaire processen hun werk te kunnen laten doen.

We zullen dus zicht moeten hebben op de processen die ervoor zorgen dat onze organisatie werkt zoals ze werkt. Vervolgens zullen we goed moeten kijken welke informatiesystemen, netwerkcomponenten en IT-middelen een belangrijke bijdrage leveren aan die kritische bedrijfsprocessen. Juist voor deze systemen, componenten en middelen willen we het beheer goed inregelen. Waarom? Simpel: omdat uitval daarvan ons direct geld kost.

Klinkt weer eens erg cryptisch, maar geen nood. Een simpel voorbeeld: stel dat we een productiebedrijf zijn. Onze productiestraat is van groot belang en deze is inmiddels geheel geautomatiseerd. Tot zover niets bijzonders. Voor de toegang tot onze productiehal gebruiken we een geautomatiseerd toegangssysteem. Geen pasje, geen toegang, lekker veilig. Maar wat als het toegangssysteem hapert en de medewerkers niet naar binnen kunnen? Hoe snel kunnen we ervoor zorgen dat er een andere deur open gaat zodat de productie kan worden opgestart? Juist: het toegangssysteem hebben we nooit als kritisch gemarkeerd (en dat is misschien ook helemaal niet nodig), maar we hebben er wel enorme last van als de medewerkers een dag niet naar binnen kunnen en we een dag dus geen productie kunnen draaien.

We hebben het al vaker geschreven: processen kunnen we niet (of nauwelijks) beveiligen omdat een proces slechts een beschrijving is. De activiteiten en middelen die ervoor zorgen dat dat proces werkt, die kunnen we wel beschermen. Daarbij zagen we eerder al dat we ons kunnen richten op de informatiesystemen (inclusief netwerkcomponenten, IT-middelen, etc.) en op de assets en de mensen.

De moeilijkheid zit hem er in om de juiste relatie te leggen tussen die processen en informatiesystemen. Lukt ons dat dan kunnen we het beheer van die informatiesystemen die een belangrijke bijdrage leveren als eerste professionaliseren. De beschikbaarheid van deze systemen moeten gegarandeerd worden omdat bij uitval van dat systeem we daar last van ondervinden. Maar hoe snel ondervinden we er last van? Dat is een van de vragen die van belang is voor de inspanningen die we moeten verrichten.

Kan een proces 1 minuut, 1 uur, 1 dag, 1 week of 1 maand uit de lucht zijn? Wanneer ondervinden onze klanten (want daar doen we het voor, toch?) er last van en hoe lang duurt het voordat zij overstappen naar onze concurrent? Afhankelijk van het antwoord op die vraag nemen we een juiste set aan maatregelen om de kritische bedrijfsprocessen en informatiesystemen te beheersen. Daarbij moeten we kijken naar de gehele keten en ervoor zorgen dat alle onderdelen van die keten aan de gestelde beschikbaarheidseisen kunnen voldoen. De keten is zo zwak als de zwakste schakel, dat geldt net zo goed voor de continuïteit van de bedrijfsprocessen en de onderliggende informatiesystemen.