Opslag van gevaarlijke en brandbare materialen

Na de verhalen over de maatregelen voor de beveiligde ruimtes is het een kleine overstap naar de opslag van gevaarlijke en brandbare materialen. We gaan er hierbij vanuit dat jouw bedrijf geen petrochemische industrie is met allerlei gevaarlijk materiaal. Nee, we gaan uit van een gemiddelde kantooromgeving die eventueel nog een klein fabriekje of een magazijn heeft.

De vraag die er bij hoort:
Worden gevaarlijke, brandbare materialen, reserveapparatuur en reservekopieën op veilige afstand van kritische objecten (computerruimten, magazijnen, personeelsruimten) opgeslagen?

Deze vraag omvat meerdere onderwerpen. We willen de processen niet in gevaar brengen en denken daarom goed na waar we de gevaarlijke en brandbare materialen veilig op kunnen slaan. Maar we denken ook na over de reserveapparatuur en kopieën die we nodig hebben na een calamiteit.

Gaan we even kort door de bocht dan zullen die gevaarlijke en brandbare materialen voor een calamiteit (kunnen) zorgen terwijl we die reservespullen juist nodig hebben na die calamiteit. Niet wijs en verstandig dus om ze in een ruimte bij elkaar te zetten.

Bij reserveapparatuur en kopieën hebben we een aantal keuzes. Zo kunnen we ze aan de andere kant van het gebouw opslaan (met het risico dat het hele gebouw afbrandt), we kunnen ze naar een andere locatie brengen (met het risico dat ze onderweg van de vrachtwagen vallen), we kunnen zaken virtueel of in “the cloud” uit gaan voeren (met het risico dat de bandbreedte niet goed genoeg is om weer in de lucht te gaan). Een ding dat we in ieder geval niet moeten doen is de reserveapparatuur en kopieën in de serverruimte opslaan bij de rest van de informatie. Het risico dat er iets met deze ruimte gebeurt is te groot en als dat gebeurt zijn we alle gegevens ook echt kwijt.

Gevaarlijke en brandbare materialen slaan we natuurlijk ook het liefst niet in ons gebouw op. Stel je voor dat het lekker gaat liggen broeien of dat de giftige gassen ontsnappen. Nee, liefst hebben we die helemaal niet op ons terrein, dus we laten ze na gebruik zo snel mogelijk af voeren. Tot die tijd slaan we ze op in een ruimte die los van ons gebouw staat (als dat mogelijk is). Maar ja, dan zitten we nog met zaken als schoonmaakmiddelen, diesel voor de noodstroom en ga zo nog maar even door. Kunnen we dat in kleine concentraties houden dan is er niet zoveel aan de hand, worden het grotere bergen dan zullen we daar ook iets aan moeten doen.

Opslag van gevaarlijke en brandbare materialen is een vak apart en er gelden zeker wetten en regels voor. Zaak is om die voor jouw organisatie en jouw situatie goed te kennen. Weten we het zelf niet, dan schakelen we het best een deskundige in. Maar dan niet iemand die alles dicht wil timmeren, maar die in alle redelijkheid uitgaat van onze processen. We kunnen de materialen wel veilig opslaan, maar als we ze iedere dag nodig hebben dan is het nu juist de kunst om daar ook een veilige en efficiënte wijze voor te vinden.

Het veilig opslaan van reservekopieen

Nou, nog een keer over de reservekopieen dan voordat we dat verder met rust zullen laten. We hebben de eisen gesteld voor de beschikbaarheid, exclusiviteit en integriteit. We hebben keuzes gemaakt en we hebben getest of de gegevens ook echt benaderbaar zijn. Vandaag stellen we ons de vraag:

Worden de reservekopieen veilig opgeslagen (eventuele externe locatie)?

Waar slaan we de reservekopieen eigenlijk op? Doen we dat op tapes in ons eigen pand of kiezen we ervoor de tapes naar een ander pand te brengen? Hebben we zelf geen tapes en laten we de back-ups via internet overbrengen naar een extern datacenter en wie kunnen er dan eigenlijk allemaal bij? Oh ja, ik weet het, er zijn andere manieren dan tapes, maar het spreekt wel lekker tot de verbeelding, toch?

Laten we eerst ingaan op het opslaan van de reservekopieën in ons eigen pand. Dat is een optie, maar wat als ons hele pand afbrand? Hebben we dan nog ergens de gegevens beschikbaar? Hoe veilig is ons pand eigenlijk en welke incidenten vinden daar zoal plaats? Staat de back-up server op de kapstok bij de ingang (geloof me, ik heb het gezien) of kiezen we voor een veilig serverhok dat netjes op slot kan en waar de airco ervoor zorgt dat het niet al te warm wordt? Wie hebben er dan allemaal toegang tot de serverruimte en hebben zij allemaal die toegangsrechten wel nodig? Ook hier weer een groot aantal vragen die we onszelf kunnen stellen. Misschien kies je voor de, ogenschijnlijk, veiligere optie en host je de back-ups extern.

Maar ook in dat geval komen er een aantal vragen om de hoek kijken. Hebben we de juiste Service Level Agreements opgesteld en houdt de leverancier zich daaraan? Hoe betrouwbaar is die leverancier eigenlijk en wie is eigenaar van de servers en data? Staat de informatie in Nederland of ergens in het buitenland? Welke medewerkers bij de leverancier kunnen eigenlijk bij onze data? Er wordt nog wel eens gewerkt met een algemeen “Admin-account”, maar is nu nog te traceren welke medewerker er op welk moment dat account gebruikt heeft? Zo zie je maar, ook hier een aantal (en nog vele malen meer) vragen waar we toch even bij stil moeten staan.

Het doel blijft zo snel mogelijk weer over de data kunnen beschikken op het moment dat dat nodig is. Afhankelijk van de aard van de organisatie kunnen we ervoor kiezen onze data veilig op te slaan in ons eigen pand, op een andere locatie of extern onder te brengen bij een specialist. Hebben we te maken met echt spannende data die voor het voortbestaan van onze organisatie cruciaal is, dan kan het ook zomaar zijn dat we voor een combinatie kiezen.

Alles voor het voortbestaan van onze organisatie, toch? Ja, maar ook in dit geval moeten de kosten tegen de baten opwegen en met logisch nadenken komen we al een heel eind. Testen we vervolgens of het geplande ook nog werkt dan bieden we toch een bepaalde mate van zekerheid. Vinden we dat nog niet genoeg? Dan zullen we aanvullende maatregelen moeten nemen.

Het testen van reservekopieen

We hebben het van de week ook al even aangehaald, maar vandaag gaan we er iets verder op in. Niet op de techniek, maar de gedachte er achter: Het testen van reservekopieen.

Logisch dan natuurlijk dat de formele vraag als volgt is:

Worden de reservekopieen getest of de gegevens benaderbaar zijn?

Gisteren schreven we het ook al. We maken geen reservekopieen om maar over kopietjes te beschikken of omdat het zo nodig moet van de Code voor Informatiebeveiliging. Nee, we maken ze om na een incident nog over de voor ons waardevolle informatie te kunnen beschikken. Daarom is het ook van belang om te testen of de reservekopien ook echt aan onze eisen voldoen.

Bevat de reservekopie inderdaad de voor ons belangrijke gegevens en zijn die gegevens nog benaderbaar? Als de gegevens uit een nogal exotisch programma komen is het ook van belang om te kijken naar de back-up van dat exotische programma. Anders beschikken we straks wel over de gegevens maar niet over het programma om die gegevens te kunnen lezen.

Ok, ok, maar jullie hebben de reservekopieen extern gehost, zoals dat zo mooi heet. Iedere nacht worden de gewijzigde gegevens weggeschreven naar onze leverancier. Hartstikke goed, maar weten we ook zeker dat we de gegevens weer snel genoeg terug kunnen halen? Hoe lang doen we er straks over om terabytes aan data terug te zetten? Kan dat binnen de tijd die we gesteld hebben voor onze kritische processen? En wat doen we als de internetverbinding door hetzelfde incident getroffen is? Kunnen we dan ook nog op tijd bij de data komen?

Ook moeten we goed kijken naar de kritische processen die als eerste de lucht weer in moeten. We moeten dus keuzes maken in de data die we als eerst terug zetten en de data die minder van belang is en wel even kan wachten. Al die terabytes aan informatie kunnen immers niet op hetzelfde moment over onze interverbinding en komen achter elkaar binnen.

Willen we er echt zeker van zijn dat het allemaal werkt? Ja, dan zullen we toch echt moeten gaan testen. Dat kan een papieren test zijn maar ook een test waarbij we de data echt terug gaan zetten om te kijken wat er gebeurt. De lessen die we daaruit kunnen trekken verwerken we weer zodat we onze aanpak van reservekopieen continu kunnen verbeteren. Je raadt het al: om zekerheid te hebben moeten we vaker testen en misschien zelfs noodscenario’s achter de hand hebben voor het geval dat.

Eisen ten aanzien van reservekopieen

Serieus zijn we inmiddels met informatiebeveiliging bezig en we hebben al allerlei zaken opgestart om incidenten maar zoveel mogelijk te voorkomen binnen de bandbreedte die bij onze organisatie past. Daarnaast zijn we al druk geweest met het opzetten van de calamiteitenplannen en de uitwijkmogelijkheden voor als het echt een keertje fout gaat. Gelukkig kunnen we dan altijd terugvallen op onze reservekopieen (back-ups), toch?

De komende dagen gaan we wat verder in op de eisen ten aanzien van de back-ups en we stellen ons dus de vraag:

Zijn de eisen ten aanzien van reservekopieen (back-up) vastgelegd?

Net als we eisen stellen aan de beschikbaarheid, integriteit en exclusiviteit van de informatievoorziening en de onderliggende informatiesystemen moeten we deze eisen ook stellen aan de reservekopieen.

Hoe snel moeten we, na een incident, kunnen beschikken over deze reservekopieen? Hoe actueel moeten deze zijn of anders gezegd: hoeveel informatie mogen we maximaal kwijtraken? En wie kan er eigenlijk allemaal bij deze reservekopieen?

Het lijkt misschien of het hier puur en alleen gaat om de back-up tapes, maar niets is minder waar. Natuurlijk verandert er een berg met de invoering van virtualisatie en het werken “in the cloud”. Maar dan hebben we het meer over de achterliggende techniek. Hier hebben we het meer over de functionele eisen die we inzichtelijk moeten hebben.

Later deze week zullen we ook nog ingaan op het maken van de reservekopieën, het testen daarvan en de opslag ervan. Toch zijn dit alvast zaken waar we bij het stellen van eisen rekening mee moeten houden. Als we dan toch reservekopieen maken, laten we er dan ook voor zorgen dat we het goed doen. Anders zitten we straks met een berg data die niet aan onze eisen voldoet, die we niet tijdig weer tot onze beschikking hebben, die niet actueel is of waar de hele wereld inmiddels in heeft kunnen kijken.

Hebben we de laatste tijd de back-ups of delen daarvan terug moeten zetten? Ging dat helemaal goed of hebben we daar toch wat “lessons learned” uit kunnen halen? Als we dat nog nooit hebben gedaan wordt het misschien tijd om er toch eens een test tegen aan te gooien…